Wyskubki

Śpiew, taniec i poezja – Wyskubki to spektakl, w którym zatrze się podział na aktorów i widzów. Pretekstem będzie tytułowy zwyczaj, który polega na darciu pierza przez kobiety, a najczęściej kończy się wspólną zabawą. Wyskubkom towarzyszyć będą kompozycje Aleksandra Brzezińskiego, zainspirowane trzema tradycjami – ludową, klezmerską i folkloru miejskiego – wywiedzionymi z historii terenów pogranicza Mazowsza, Śląska i Wielkopolski. „Ta muzyka fascynuje i urzeka do dzisiaj. Sytuacje taneczne – tak nazywają to etnomuzykolodzy – zdarzają się w remizach, domach ludowych i weselnych, restauracjach, na deskach rozłożonych na rynku, w parku, przed karczmą" – mówi Paweł Kamza, reżyser Wyskubków. Dodaje, że okazją jest każde święto – kościelne, kalendarzowe, a także strażaka. „Przed drugą wojną, podczas zabaw, muzycy wymieniali się w kapelach, mieszały się też melodie i tradycje wykonawcze. Na tę podwójną tradycję ludowo-klezmerską nakłada się muzyka miasta. Mieszkańcy wsi migrowali w poszukiwaniu pracy, wracali przynosząc rytmy tanga, fokstrot czy walca. Muzyka ludowa nie pozostała na tym obszarze zamkniętą tradycją – wchłaniała i przetwarzała muzykę współczesności" – wyjaśnia Paweł Kamza.

Aleksander Brzeziński podkreśla, że w Wyskubach będzie można usłyszeć autorską muzykę ludową, która została przez niego zaaranżowana w nowoczesny sposób. „Użyłem w niej m.in. syntezatorów i sampli, gram też na instrumencie, który nazwa się keytar – to połączenie syntezatora i gitary. Wykorzystałem trochę muzyki techno i dubstepu, ale będą też: blues, tango, walc i oberki” – mówi Aleksander Brzeziński. Choreograf Adrian Rzetelski dodaje, że wykorzystana w Wyskubkach muzyka wprost nawiązuje do muzyki ludowej i zabawy. „Widz w naturalny sposób może się więc w to wpisać. Wystarczy tylko w odpowiednim momencie przytupnąć. Gdyby to była standardowa widownia jestem pewien, że widzowie zaczęliby tupać i tańczyć na krzesłach. W sytuacji, gdy widz będzie uczestniczył w spektaklu jestem przekonany, że wyjdzie to naturalnie" – powiedział Adrian Rzetelski.

Co jeszcze czeka widzów? Scenografka Iza Kolka inspirowała się naturą – czterema porami roku i żywiołami: ognia, ziemi, powietrza oraz wody. „Czuję się tak tkaczka, która tworzyła scenografię z gotowych i używanych już wcześniej przedmiotów – mówi Iza Kolka. Scenografia do Wyskubków została wykonana z recyklingu – ze starych garnków i książek. „Chciałam nadać im nowe życie, używając ich w nieoczywisty sposób" – dodała. Przerobiła też stroje, które od lat zalegały w teatralnych magazynach.

„Wyskubki są próbą poszukiwania w poezji i prozie Tadeusza Różewicza śladów Gabrielowa – wsi, z której pochodzi jego rodzina” – wyjaśnia Paweł Kamza, reżyser a zarazem adaptator. Na twórczość Tadeusza Różewicza najczęściej patrzy się z perspektywy Awangardy, tymczasem twórcy spektaklu szukają w niej nawiązań do tradycji ludowej. „W jego utworach są ślady liryki ludowej i wykorzystujemy je – stały się naszymi piosenkami" – podkreśla Paweł Kamza. Zwraca też uwagę na to, że Tadeusz Różewicz był niezwykle świadomym poetą, który grał z tradycjami. „Grał, czyli rozmawiał z największymi filozofami, malarzami, poetami; z jednej strony z tradycją sztuki wysokiej, a z drugiej – z kulturą masową. Prowadził też bardzo intymną, skrywaną rozmowę z kulturą czasu niewinności, czyli z kulturą ludową. Liryka ludowa, nawet w intymnych wyznaniach, nie jest retoryczna, abstrakcyjna – zawsze jest konkretna. To działanie. U Różewicza jest podobnie" – zapewnia reżyser. Na partyturę Wyskubków złożą się przede wszystkim wiersze i fragmenty opowiadań Tadeusza Różewicza (m.in. z tomów: Matka odchodzi, Kup kota w worku, Pięć poematów, Echa leśne i Poemat otwarty).

„Zapraszamy widzów na Wyskubki, czyli wspólne skubanie, gadanie, śpiewanie i tańczenie. Opowiemy historię naszych bohaterów i mamy nadzieję, że publiczność podzielili się z nami swoimi historiami o powtarzaniu czasu" – powiedział Paweł Kamza.

Premiera Wyskubków już 3 czerwca o godz. 19:00 na Scenie na Strychu Wrocławskiego Teatru Współczesnego. Kolejne spektakle: 4, 5 i 7 czerwca. Szczegóły i bilety: www.wteatrw.pl.

Realizatorzy:

adaptacja i reżyseria Paweł Kamza

scenografia i kostiumy Iza Kolka

muzyka Aleksander Brzeziński

choreografia Adrian Rzetelski

inspicjentka Justyna Bartman-Jaskuła

realizacja światła Jacek Mieczkowski

realizacja dźwięku Krzysztof Pietrzykowski

Obsada:

Anna Błaut, Krzysztof Boczkowski, Zina Kerste, Ewa Niemotko, Dominika Probachta i Miłosz Pietruski