Opis
18 marca w galerii Awangarda - "Pozwól, że umyję ci ręce", Z Joanną Rajkowską o odczarowywaniu pamięci w kontekście pracy "Let me wash your hands" rozmawia na wystawie Paweł Jarodzki.
Cała wystawa dotyka problemu pamięci przeszłości, tego, w jaki sposób jest ta pamięć konstruowana, przechowywana, kultywowana, czasem manipulowana. W jaki sposób może podlegać mediatyzacji - w sensie zapośredniczenia różnymi mediami (w tym również medializacji).
Problem „oczyszczania pamięci" jako przeciwieństwa „nieszczerej postaci zapominania, które posługuje się wykrętami, gdyż nie zmierza do uzdrowienia chorej pamięci historycznej, ale do wyparcia z pamięci świadomości „straty" i przeniesienie jej do podświadomości" (cyt. za: ks. P. Mazurkiewicz, "Przebaczenie i pojednanie"). Jak u Ankersmita „zapomnienie" o Holokauście, kiedy pamięć była tak bolesna i niebezpieczna, że nie była dopuszczana do świadomej pamięci. Rodzaj „aktywnego zapominania", ale na zasadzie „amnestii" raczej niż „amnezji"(Ricoeur), przepracowania (zmywania) win, które może prowadzić do pojednania...
„Oczyszczanie pamięci" jako weryfikacja oficjalnego dyskursu polityki pamięci, „polityki historycznej", która np. w kontekście Wrocławia przez pięćdziesiąt powojennych lat próbowała wymazać niemiecką przeszłość miasta (w tym wszelkie materialne ślady „niemieckości"), traktując obecność Niemców na tych terenach jako okupantów... Wydaje się zresztą, że temat wcale się nie zdezaktualizował, patrząc na świeży wrocławski pomnik Bolesława Chrobrego, sławiący „piastowski Wrocław", ten wzniosły mit założycielski.
I poza wszystkim, jaką rolę w tych procesach może odgrywać sztuka, jako rodzaj filtru oczyszczającego. Zakładamy, że w przeciwieństwie do tradycyjnej historiografii czy oficjalnych wersji pamięci i sposobów upamiętniania, nie jest obojętna emocjonalnie, bo może pomijać tradycyjne pojęcie naukowości przekazu. Nie rości sobie pretensji do obiektywizmu, przeciwnie - może być jak najbardziej osobista i emocjonalna, może dowolnie korzystać z faktów i wyobrażeń.
Czy w ten sposób może prowadzić do uwolnienia?
