Zappa czyli muzyk, ryba czy asteroida?

Sądząc po niezwykłej ilości nagranych płyt (ok. 60) można stwierdzi, że Frank Zappa, urodzony 21 grudnia 1940 r. był pracoholikiem. Muzykę zaczął komponować, gdy miał 14 lat. Grywał na perkusji w różnych zespołach np. Black-Outs oraz pisał opowieści science-fiction. Jego zdolności dotyczyły różnych dziedzin i gatunków muzycznych. sięgał np. do rocka, popu, soulu, współczesnej muzyki poważnej, jazzu, muzyki awangardowej.

Urodził się w Baltimore, w stanie Maryland. Był najstarszym z czwórki rodzeństwa. Miał poważne problemy z astmą, przez które jego rodzina musiała się przenieś na Zachodnie Wybrzeże. Jego rodzice często podejmowali decyzje o przeprowadzce i Frank zmuszony był do sześciokrotnej zmiany szkoły. Trudno było o znalezienie przyjaciół przy takim trybie życia.

Zappa często okazywał swoje znudzenie otaczającymi go sprawami. Zdecydował się więc zrealizować niskobudżetowy film. Swoje zdanie na temat zbędności systemu edukacyjnego okazał zabierając swoje piętnastoletnie dzieci ze szkoły. Nie oznacza to jednak, że był on nieukiem. Doceniano jego inteligencję i poczucie humoru. Był pasjonatem muzyki.

W 1957 Zappa otrzymał pierwszą gitarę. Był to kolejny instrument, który pokochał, W połowie lat 60. założył zespół The Mothers Of Invention (początkowo Mothers). Zadebiutowali w 1966 r. podwójnym albumem „Freak Out”. Kolejną płytę „Absolutely Free” wydali już rok później. Pod koniec lat 60-tych zdecydował się założyć własną wytwórnię i napisał autobiografię. Niedługo potem zespół został rozwiązany, a w późniejszym czasie reaktywowany. Zappa zdecydował się na karierę solową.

Przez dwa lata był żonaty z Kay Sharman. Po rozpadzie małżeństwa poświęcił się całkowicie pracy w „Studio –Z”. W późniejszym okresie był także związany z Gail Sloatman.

W 1971 zazdrosny chłopak jednej z fanek zepchnął go ze sceny na orkiestrę. Spowodowało to poważne obrażenia i artysta przez pewien czas musiał poruszać się na wózku inwalidzkim.

Muzycznie nie ograniczał się do jednego gatunku. Nagrywał zarówno albumy jazzowe jak np. „Waka/Jawaka” jak i  spełniał dziecięce marzenia o komponowaniu muzyki poważnej. W połowie lat 70-tych nagrywał materiał dla Läther. Część utworów realizowanych pierwotnie dla tej grupy ukazała się jako „Zappa in New York”.

W 1980 pomógł członkom zespołu Missing Persons pozwalając im nagrać kilka piosenek w jego studiu.

W 1990 r. Zappa odwiedził Czechosłowację. Prezydent Vaclav Havel, jego fan, zapytał piosenkarza czy chciałby zostać Specjalnym Ambasadorem Handlu z Zachodem, Kultury i Turystyki. Powiedział, że nie musi mieć pojęcia o handlu. Wystarczy, że jest dobrym kompozytorem. Wywołało to protest administracji Busha. Zappa został jednak nieoficjalnym attache.

W tym samym roku zdiagnozowano u niego raka prostaty. Zmarł 4 grudnia 1993 r.

Zappa do dziś ma wielu fanów. Po jego śmierci odbyła się kampania e-mailowa, w wyniku której jedna z odkrytych przez czeskiego astronoma Ladislava Bro¾ka asteroid nazywa się 3834 Zappafrank. Istnieje tez ryba Zappa confluentus. Nazwę tą nadał  Ed Murdy. Wymienił 3 powody: lubił muzykę tego artysty, jego zasady oraz to, że nazwisko jest łatwe do wymówienia i dlatego dobre jako naukowa sygnatura. Istnieje również pająk Pachygnatha Zappa oraz meduza Phialella zappa (aktualnie Nando). W 1995 r. jego imieniem ochrzczono komputerowe płyty główne. We wrześniu tego roku debatowano w Berlinie nad przemianowaniem jednej z ulic na Frank Zappa Strasse. Jego nazwiskiem nazywa się również charakterystyczne wąsy.

Małgorzata Węglarz
gosia@dlastudenta.pl