Transfer!

Jan Klata - niepokorny, młody reżyser, który zdążył już zasłynąć odważnymi interpretacjami klasyki i kontrowersyjnym odczytaniem narodowych mitów - tym razem sięgnął po temat niezwykle bolesny i ciągle obecnym w społecznej i politycznej świadomości zarówno Polaków, jak Niemców.

Scenariusz powstał na podstawie relacji i wspomnień żyjących świadków/uczestników tamtych tragicznych wydarzeń, których reżyser zaprosił do udziału w projekcie. To oni są bohaterami tego przedsięwzięcia. Nie znaczy to jednak, że przedstawienie będzie próbą stworzenia parateatralnego dokumentu. Transfer! to opowieść o wypędzeniach z dzisiejszej perspektywy, sześćdziesiąt lat po wojnie, we Wrocławiu - mieście, które na mocy postanowień pokojowych konferencji w Jałcie i Poczdamie doświadczyło całkowitej wymiany ludności. Zawodowi aktorzy pojawiają się jedynie w scenie obrad Churchilla, Roosevelta i Stalina. Zderzenie świata teatru i autentycznych relacji ukazuje główną ideę spektaklu - odsłania tragedie zwykłych ludzi porwanych i okaleczonych przez tryby Historii, w momencie, w którym wydawało się, że najgorszy kataklizm mają już za sobą. Konfrontacja arbitralnych decyzji Wielkiej Trójki, które beztrosko przesunęły granice o tysiące kilometrów z autentycznym historiami pojedynczych ludzi, których skutki tych decyzji dotknęły, pokazuje absurdy wielkiej polityki.

Polacy przyjeżdżają na zachód, na tzw. Ziemie Odzyskane, Niemcy właśnie z nich wyjeżdżają - na krótką chwilę ich drogi się krzyżują. Te wypędzenia się różnią, różni się też sposób, w jaki są opowiadane. W prezentowanych historiach wielka polityka jest gdzie indziej, a na pierwszy plan wysuwają się drobne, codzienne sprawy: podarowany młynek do kawy, wyhaftowany welon, wspomnienie soczystych gruszek, tęsknota za pozostawioną ojcowizną i bolesna świadomość, że już nigdy się do niej nie wróci. Dwie równoległe perspektywy opowiadania - polska i niemiecka - powodują, że czarno - białe schematy kat - ofiara przestają być tak oczywiste. Ze zderzenia tych relacji rodzą się niespodziewane refleksje. Wypędzenie jawi się jako cecha na trwałe wpisana w kondycję współczesnego Europejczyka. I o tym także będzie ten spektakl.

Zobacz również:
Paryski sukces "Transferu!">>
Teatr Współczesny żegna się z "Transferem!">>
Zmarł A. U. Szantyr, grał w spektaklu "Transfer!">>