Niebezpieczny "Powrót do domu"

Już 9 maja 2008 roku kolejna premiera w Teatrze Współczesnym.Tym razem wszechstronny zespół teatru przygotował sztukę "Powrót do domu" według angielskiego dramaturga Harolda Pintera.

Harold Pinter jest laureatem Literackiej Nagrody Nobla z 2005 roku. Zalicza się go do czołowych przedstawicieli teatru absurdu. Jest twórcą tzw. komedii zagrożenia (comedy of menace), która po mistrzowsku obnaża pozorność komunikacji między ludźmi i dramatyczną bezradność człowieka zarówno wobec świata zewnętrznego, jak i własnej podświadomości.  

"Powrót do domu" to historia londyńskiej rodziny i stosunków wewnętrznych między jej członkami. Stosunków - od razu trzeba powiedzieć - niezdrowych. Pinter pokazał tu codzienną nienawiść i ciągłe kłótnie. O swojej sztuce powiedział: "Interesowała mnie tylko ta konkretna rodzina. Nie porównywałem jej do żadnej rzeczywistej, czy wyimaginowanej rodziny. I z pewnością nie zniekształcałem żadnej rzeczywistości. Interesowała mnie tylko jej własna rzeczywistość. Według mnie, cała sztuka toczy się na płaszczyźnie realistycznej".

Pewnego dnia rodzinne kłótnie przerywa powrót najstarszego syna - Teddy'ego. On jeden z całej rodziny odniósł w życiu sukces. Jednak szybko okazuje się, że to nie Teddy wzbudza największe emocje i zainteresowanie domowników, lecz jego piękna żona - Ruth. Powrót małżeństwa rozpoczyna niebezpieczną grę, w której wszystko staje się możliwe.

Kim dla mężczyzn może być kobieta, jak może być postrzegana przez różne osoby, jak wiele jest w ludziach miłości i nienawiści jednocześnie - te pytania stawia widzom Harold Pinter. Sztuka obrazuje niepokój współczesnego człowieka, ukryty pod powierzchnią banalnej codzienności, niepokoje powodowane niejasnym zagrożeniem ze strony złowrogiego świata lub pułapkami własnej psychiki i powikłanymi meandrami relacji międzyludzkich.

"Powrót do domu" to sztuka zaskakująca. Odtwarza rzeczywistość angielskiej klasy średniej i surowy, zimny styl bycia mężczyzn pozbawionych kobiecego ciepła. Jest jednocześnie snem, i jawą. Jak napisał Bolesław Taborski - "to nie teatr realistyczny, to teatr realnego absurdu. Paradoks zaś polega na tym, że absurd realny jest tylko pozornie absurdem".

W wykonaniu aktorów Teatru Współczesnego postacie nabierają charakteru. Każdy z bohaterów jest wyrazistą indywidualnością, ale jednocześnie stanowi ucieleśnienie pewnego typu człowieka. Surowa scenografia, po mistrzowsku odtwarzająca zwyczajność i normalność domu uzupełnia tą smutną refleksję o tym, jak bardzo szkodliwy może być brak komunikacji i ciepła w rodzinie. Jak powiedział sam autor: "Nie ulega kwestii, że członkowie tej rodziny są wyrachowani i wstrętni w stosunku do siebie i powracającego syna. Ale robią to nie dlatego, że są źli, ale są pełni rozpaczy".  


Harold Pinter: Powrót do domu (The Homecoming)

Przekład: Adam Tarn

Obsada:

Max - Zdzisław Kuźniar
Lenny - Piotr Łukaszczyk
Sam - Zbigniew Górski
Joey - Marek Kocot
Teddy - Maciej Tomaszewski
Ruth - Renata Kościelniak

Reżyseria: Artur Urbański

Scenografia: Katarzyna Paciorek

Muzyka: Jacek Grudzień

Asystent reżysera: Piotr Łukaszczyk

Inspicjent: Katarzyna Krajewit

Premiera w Teatrze Współczesnym, Scena na Strychu, 8 maja 2008 o godzinie 19.