Opis
Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego
30 listopada 2023 - 31 marca 2024
Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5
Kuratorka i kurator: Daria Kieżun i Michał Duda
Wystawa przygotowana przez Muzeum Architektury we Wrocławiu będzie pierwszą obszerną prezentacją twórczości architekta i naukowca, znanego przede wszystkim z dwóch śmiałych, futurystycznych realizacji: obserwatorium na Śnieżce i Domu-Igloo we Wrocławiu. Na wystawie zobaczymy obiekty z najważniejszego okresu działalności Lipińskiego, kiedy to tworzył dzieła z pogranicza architektury, inżynierii i rzeźby. Choć sprawiają wrażenie scenografii do filmu sci-fi, kilka z nich zostało zrealizowanych, popadając przez lata w niemal całkowite zapomnienie.
Witold Lipiński zawsze chciał być gdzie indziej. Projektując spełniał to marzenie. Projektował obiekty niemożliwe, raz po raz udowadniając, że rzeczy niemożliwych nie ma. Kiedy w polskim pejzażu dominowały prostokreślne bloki i domy-kostki, kształtowane za pomocą wytycznych ekonomicznych i surowych normatywów, on proponował budynki-chmury i domy-statki kosmiczne. Gdy rozpędzała się prefabrykacja, a budynki zaczęto wytwarzać masowo na fabrycznych liniach produkcyjnych, marzył o tworzeniu architektury bioklimatycznej, skupiając się na kształtowaniu odpowiednich warunków dla współistnienia człowieka i przyrody.
Ucieczki przed światem szukał w przestworzach, oddając się największej — obok architektury — pasji: szybownictwu. Na uczelni, gdzie pracował, skupiał się na dydaktyce i pracach badawczych, w ramach których łączył zdobycze nowoczesnej inżynierii ze sztuką. Badania te zaowocowały całą serią projektów — domów jednorodzinnych, pawilonów handlowych, usługowych i gastronomicznych — w ramach których testował różnorodne nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne. Projektując tworzył rzeczywistość alternatywną dla tej, która go otaczała.
Każdy z blisko dwudziestu prezentowanych na wystawie obiektów mógłby — na pierwszy rzut oka — uchodzić za studium scenografii do filmu science-fiction. Tym bardziej niezwykłym jest, że pięć z nich udało się zrealizować. Oprócz dzieł kanonicznych — domu własnego Igloo przy ul. Stanisława Moniuszki i Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego na Śnieżce — na wystawie pokażemy dwa mniej znane wrocławskie domy jednorodzinne i dawny ośrodek wypoczynku świątecznego w Rokitkach pod Legnicą.
Większość prezentowanych na wystawie projektów przedstawiona jest w formie oryginalnych rysunków Witolda Lipińskiego. Części towarzyszą ceramiczne modele, wykonane na potrzeby wystawy przez twórców i twórczynie z wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obiekty istniejące do dziś sportretował fotograf architektury Jakub Certowicz. W przypadku dzieł Lipińskiego szczególniej niż zwykle uderza kontrast między technologiczną perfekcją projektowych obiektów a niedoskonałą materialnością dzieł zrealizowanych. Siła jego budynków — mimo kruchości w obliczu czasu — polega na sensorycznym oddziaływaniu na najbardziej pierwotne, pozaintelektualne odczuwanie przestrzeni.
Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego
ORGANIZATORZY: Muzeum Architektury we Wrocławiu i Miasto Wrocław
PARTNER: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Kurator i kuratorka: Michał Duda i Daria Kieżun
Współpraca merytoryczna: Barbara Szczepańska, Misia Siennicka, Agata Gabiś
Aranżacja: Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski
Fotografie współczesne: Jakub Certowicz
Ceramiczne modele obiektów: Jakub Biewald, Daria Kieżun, Joanna Opalska-Brzecka, Gabriel Palowski, Marta Pieczarka, Marianne Wesołowska-Eggimann, Beata Zając
Wsparcie techniczne: Leri Papidze, Kacper Kuźnicki, Aleksander Glich
Identyfikacja wizualna: Nicola Cholewa
Wydruki 3D: DRUKAREX
Tłumaczenia: Grzegorz Piątkowski, Daria Valieva
Montaż: Rafał Pyster, Dariusz Solawa
Produkcja: Wiktoria Litwinowicz
Promocja: Marta Czyż i Kalina Soska
Rysunki prezentowane na wystawie pochodzą z archiwum Witolda Lipińskiego, znajdującego się obecnie w zbiorach prywatnych.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
zdjęcie: Wysokogórskie obserwatorium meterologiczne na Śnieżce, proj. Witold Lipinski, 1968-74, fot. Jakub Certowicz
