Paragraf/Artykuł: W dwóch językach polskich

1817 – ksiądz Jakub Falkowski zakłada w Warszawie Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych.

1944 – w godzinę „W” pluton sformowany przez wychowanków ośrodka stawia się na rozkaz uzbrojony w kilka granatów. Głusi powstańcy biorą udział w zdobyciu Soldatenheim i budynku YMCA, walczą na Hożej, Wspólnej i Mokotowskiej.

1948 – w uchwalonej przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka pojawia się zapis zabraniający dyskryminacji ze względu na język.

2020 – kampanię prezydencką przerywa pandemia koronawirusa. Głusi pozbawieni dostępu do informacji, od których może zależeć ich zdrowie i życie, upominają się o swoje prawa. Protestują, nagrywając vlogi oraz pisząc listy do polityków, instytucji publicznych i mediów. Do wielu słyszących Polaków po raz pierwszy dociera krzyk głuchych rodaków, którzy mają dość.

Spektakl „W dwóch językach polskich” to opowieść-podróż przez współczesną Polskę – strefę wolną od polskiego języka migowego, strefę wolną od tłumaczy, wreszcie strefę wolną od Głuchych. Przewodnikami po „świecie ciszy” jest czworo bohaterów, którym będziemy towarzyszyć podczas dorastania, pierwszych spotkań ze światem zewnętrznym, poszukiwania własnej tożsamości i kultury. Na widowni spotkają się widzowie głusi i słyszący, współobywatele, którzy od lat rozmawiają w dwóch językach polskich – zbyt rzadko ze sobą.

Spektakl zrealizowany został metodą verbatimu – dosłownego zapisu rzeczywistości. Punktem wyjścia stały się rozmowy ze społecznością Głuchych, ich historie, wspomnienia i przeżycia. Zadaniem twórców było wierne przedstawienie ich na scenie, bez dopisania ani jednego słowa/znaku. Tym razem podczas wywiadów z bohaterami dyktafon zastąpiła kamera, a rozmowy odbywały się nie tylko w języku polskim fonicznym, ale również polskim języku migowym, przy użyciu systemu językowo-migowego. W efekcie charakterystyczny dla metody verbatimu proces budowania roli w oparciu o indywidualny sposób wypowiedzi bohatera stał się okazją do odwrócenia sytuacji. Na scenie słyszący aktorzy, tak jak Głusi w życiu codziennym, muszą zmierzyć się z fundamentalną barierą. Opowiedzieć własną historię w obcym dla siebie języku polskim.

ip