SAM, czyli przygotowanie do życia w rodzinie

Komedia muzyczna adresowana do młodzieży gimnazjalnej i licealnej.

Tytułowy bohater – trzynastoletni Samuel – wydaje się być typowym klasowym outsiderem: pochodzi z inteligenckiej rodziny, nosi okulary, nie uprawia sportu, a wolny czas spędza przy pianinie. Szkolni koledzy (oczywiście) lekceważą go, a dziewczyny (rzecz jasna) nie zwracają na niego uwagi. Ten pozornie schematyczny obraz szybko się komplikuje. Zgodne małżeństwo rodziców Sama rozpada się, w jego życiu pojawia się Ta Jedyna, a wszystko razem sprawia, że chłopiec zaczyna mieć problemy w szkole.

Spektakl Marii Wojtyszko i Jakuba Krofty (duet dramaturgiczno-reżyserski znany m.in. z „Madame” warszawskiego Teatru na Woli i „Pacana. Historii o miłości” Wrocławskiego Teatru Lalek) żongluje stereotypami trwale obecnymi w teatrze i literaturze dla młodzieży. Nikt – klasowy kujon, tępy osiłek, idealny ojciec, przedstawicielka pedagogicznego „betonu” – nie jest tu tym, kim się początkowo wydaje; bohaterowie wypadają z ról, przypisanych im odruchowo przez widzów, a każde wydarzenie sceniczne okazuje się mieć drugie dno. Z tą slapstickową grą pozorów korespondują rysowane grubą kreską kostiumy i scenografia Anny Chadaj. Groteskowość świata przedstawionego wynikająca z przyjętej komediowej konwencji pomaga młodym widzom zbudować minimum dystansu do bolesnej problematyki spektaklu – bo historia Sama, któremu po rozwodzie rodziców rozpada się świat, musi być (statystycznie rzecz biorąc) również historią wielu z nich.

SAM, CZYLI PRZYGOTOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE to także gorzka satyra na system edukacji, obnażająca słabość szkoły jako instytucji, która ma przygotować uczniów nie tylko do kolejnych egzaminów, ale do życia – w rodzinie i poza nią. Spektakl ukazuje, jak bardzo obraz świata kreowany przez szkołę odbiega od rzeczywistego. To groteskowe zderzenie początkowo wywołuje śmiech, ale nie należy dać się zwieść. Komediowo-musicalowy kostium  spektaklu podszyty jest smutkiem. Samotność głównego bohatera to bowiem coś więcej niż historia pojedynczego przypadku – to samotność całego pokolenia, nie znajdującego oparcia w tradycyjnych instytucjach opiekuńczych.

fot.K.Krukowski