Ecce Homo

To była moja własna wizja spektaklu, moje poszukiwania. Starałem się w nich być uczciwy, starałem się odnaleźć właściwą, czyli jedyną dla mnie formę wyrazu. Oczywiście nie sposób zapomnieć o swych wcześniejszych doświadczeniach teatralnych. Zajmuję się teatrem, mając pełną świadomość istnienia teorii Stanisławskiego, pracy i dzieł takich twórców, jak Grotowski i Brook. Nie chcę i nie potrafię tego nie zauważać. Wręcz odwrotnie – przyglądam się temu dokładnie i analizuję.

Nie mogę pozwolić sobie na mistrza. Są zbyt odlegli. Staram się więc „zaocznie” studiować ich mądre rady. Brook powiedział kiedyś: „O teatrze nie trzeba mówić. Teatr trzeba robić”. Ja chcę go robić. Tak jak potrafię najuczciwiej. Mogę się mylić; ale to akurat odczuwam jako wartość. Wszak jestem tylko człowiekiem.

*

Długo zastanawiałem się, czy mam prawo brać jako materiał do pracy teksty tego człowieka. A jeżeli tak, to jak to zrobić, aby nie „uszkodzić” jego dzieła. Bezradność jest stanem bardzo trudnym, ale też i ciekawym. Od początku wiedziałem, że właściwym, że jedynym właściwym kierunkiem jest wnikliwe czytanie Jego dzieł – „nasączanie się jego sokami”. Wszystko po to, aby popełnić jak najmniej błędów. Szukałem nici, która mogłaby pociągnąć mnie we właściwym kierunku. Tu muszę zaznaczyć, iż dzieło Nietzschego rozumiem jako prowokację. To ona stanowi jego funkcję i cel. Ten filozof nie wypisuje recept. On stawia diagnozę. To właśnie chciałem zachować w moim spektaklu. Jego prowokacyjność była dla mnie impulsem. Jeżeli to, co oznajmiał nam Nietzsche, potraktujemy inaczej niż jako prowokacje do poszukiwania własnej drogi, to istnieje duże prawdopodobieństwo popełnienia fundamentalnych pomyłek (…). 

Janusz Stolarski „Notatnik Teatralny” 1993

Reżyseria i wykonanie: Janusz Stolarski
Współpraca: Bogumił Gauden, Renata Stolarska
Produkcja: Stowarzyszenie Teatralne ANTRAKT
Premiera: 1991
Czas trwania: 65 minut
Na podstawie tekstu Ecce Homo. Jak się staje, kim się jest Fryderyka Nietzschego w tłumaczeniu Leopolda Staffa
Fot. Prot Jarnuszkiewicz 

Janusz Stolarski jest niezależnym artystą teatralnym, reżyserem, pedagogiem, absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, od ponad 20 lat związanym z Poznaniem. W latach 1990–2002 był zatrudniony w Teatrze Polskim w Poznaniu. W latach 1986–1988 aktor Drugiego Studia Wrocławskiego, pracował również m.in. w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Teatrze Ósmego Dnia w Poznaniu, Narodowym Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze STU w Krakowie, Teatrze Studio w Warszawie, Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu, Teatrze Usta Usta (razem z Marcinem Liberem). Od 1994 roku współtworzy Stowarzyszenie Teatralne ANTRAKT (Aktualnie Niezależne Towarzystwo Różnorakich Aktywności Teatralnych). Autor m.in. monodramów Ecce Homo (1991), Zemsta czerwonych bucików (1995), Orfeusz i Eurydyka (2001), Grabarz królów (2001), Kod (2005), Hiob, mój przyjaciel (2013). W 2005 roku współpracował przy reżyserii i wystąpił w spektaklu Przypadki Pana von K. Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu. Prowadzi warsztaty teatralne w kraju i za granicą. Od 2008 roku sprawuje opiekę artystyczną nad Teatrem -21 (od 2014 roku funkcjonujący jako Teatr Korybant), a od 2011 nad grupą teatralną +50 (Stowarzyszenie Jarocin XXI).