"10.04" Polsko-Rosyjski Spektakl O Katastrofie Smoleńskiej Autor sztuki: Aleksander Rodionow, Krzysztof Kopka, Maciej Masztalski, Andrzej Ficowski

10 kwietnia 2010 roku doszło do jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Polski - rządowy samolot, na którego pokładzie znajdowała się delegacja z najważniejszymi osobami w państwie wraz z Prezydentem RP, rozbił się na lotnisku w Smoleńsku. Celem ich wizytacji był udział w uroczystościach upamiętniających mord na polskich oficerach z czasów II wojny światowej.

Pośrednim skutkiem katastrofy była zmiana w stosunkach polsko-rosyjskich – zaczęto otwarcie mówić o zbrodni katyńskiej, obywatele rosyjscy palili znicze pod budynkami przedstawicielstw władz polskich w Rosji oraz na miejscu wypadku; w odpowiedzi Polacy zapalali znicze na grobach czerwonoarmistów na cmentarzach w Polsce. Niestety ocieplenie stosunków nie trwało zbyt długo i w ciągu trwania śledztwa w sprawie katastrofy i wraz z kolejnymi ujawnianymi szczegółami, stosunki polsko-rosyjskie ponownie zaczęły się ochładzać. Sprawa ta wciąż budzi kontrowersje, prowadzi do sporów – zarówno na arenie międzynarodowej, jak i wewnątrz kraju. Emocje wokół katastrofy nie gasną. Zdarzenie, jakim była katastrofa rządowego Tu-154 na lotnisku w Smoleńsku, to niewątpliwe jedna z najistotniejszych kart w historii polsko-rosyjskiej – zarówno poprzez kontekst katyński, jak i śmierć najważniejszych osób w państwie na terenie Federacji Rosyjskiej w wyniku katastrofy. Jednak pomimo niewysłowionego tragizmu, zdarzenie to może przyczynić się do długotrwałego zbliżenia oraz do budowania na powyższym gruncie nowych relacji między oboma państwami.

Format spektaklu został precyzyjnie określony przez twórców. Całość została podzielona na cztery 25-minutowe części. Trzy z nich zostaną przygotowane przez polskich reżyserów (Maciej Masztalski, Krzysztof Kopka, Andrzej Ficowski), czwartą zrealizują aktorzy moskiewskiego Teatru Doc. pod przewodnictwem Aleksandra Rodinowa. Całość jest pomyślana jako syntetyczna wymiana myśli na temat katastrofy, z uwzględnieniem punktu widzenia rosyjskiego, który w Polsce jest praktycznie nieznany.

Krzysztof Kopka w swoim tekście poruszy temat emocji związanych z katastrofą, zarówno tych złych, jak i dobrych, które na przykład kazały Polakom palić świeczki na grobach czerwonoarmistów. Andrzej Ficowski próbuje spojrzeć na katastrofę z perspektywy polskiej historii i legend z nią związanych, jego część jest próbą dotarcia do genezy narodowych mitów i baśni. Natomiast motywem przewodnim części Macieja Masztalskiego będą rozgrywki polityczne wokół katastrofy.