Więcej niż teatr - wokół sztuki angażującej osoby niepełnosprawne

Od 19 do 31 maja w Instytucie Grotowskiego trwać będzie konferencja „Więcej niż teatr”. Na warsztaty miejsca są już zajęte, ale w programie znalazły się wydarzenia otwarte: koncert grupy „Na Górze”, wystawa fotografii Nadine Loës, happening przygotowany przez Edwarda Longdena, spotkanie z twórcami książki „21 myśli o teatrze” oraz spektakl „Śmiertelnie trudna gra” Teatru 21.

Grupa „Na Górze” powstała w 1994 roku, występowała m.in. w Pradze na festiwalu poświęconym respektowaniu praw człowieka na świecie (dochód przeznaczony na pomoc dzieciom w Czeczenii oraz uchodźcom z różnych państw), a także na Marszu Równości w Poznaniu (demonstracji przeciwko dyskryminacji ze względu na rasę, wyznanie, płeć, ubóstwo, niepełnosprawność), organizowanym przez Skłot Rozbrat. Grali z zespołami Hey i Kult. Wydali m.in. płyty: „Kolorowomowa” (1997), „Satysfakcja” (2003), „Samotność” (2014), „Nie ma dwóch światów” (2015), na których słychać m.in. Tomasza Budzyńskiego (Armia), Macieja Cieślaka (Ścianka), Litzę (Luxtorpeda), Budynia (Pogodno), Anię Brachaczek (Biff), Jorgosa Skoliasa i Jacka Kleyffa. Ich koncerty są przepełnione ekspresją i żywiołowością członków grupy. We Wrocławiu wystąpią 21 maja o godz. 20:00 w Starym Klasztorze.

23 maja o godz. 20:00 CaféTHEI zostanie otwarta wystawa fotografii Nadine Loës dokumentujących projekt teatralny ,,Moment mal, bitte!” prowadzony przez Ulę Grzelę. Warto wybrać się na otwarcie, gdyż będzie połączone z performansem „Obecność aktorów nie!wykluczona…”. Projekt teatralny ,,Moment mal, bitte!”, działający od 2005 roku w okolicach Monachium, skupia aktorów i muzyków z mentalnymi, psychicznymi i innymi nie-możliwościami, świadomie poszukujących wspólnej formy istnienia, w sensie teatralnym i społecznym. Uczestniczą w nim mieszkańcy Domu dla Osób Umysłowo/Mentalnie Niepełnosprawnych Zamku Malseneck w Kraiburgu nad Inn, chorzy psychicznie i uzależnieni odwiedzający Centrum Dzienne w Waldkraiburg, jak również aktorzy, muzycy i pedagodzy. Projekt otrzymał nagrodę Aktiv für Demokratie und Toleranz.

Od roku 2012 roku fotografka Nadine Loës towarzyszy pracy zespołu. Wystawa jest próbą uchwycenia „myśli” tego teatru. Wystawa potrwa do 17 czerwca. 26 maja o godz. 19:00 Instytut Grotowskiego zaprasza do uczestnictwa w happeningu z udziałem uczestników warsztatów i wolontariuszy Joy of Sound (JOS). Joy of Sound stworzył William Edward Longden po przypadkowym spotkaniu z Derekiem, młodym człowiekiem obciążonym niepełnosprawnością sprzężoną. Spotkanie to stało się dla Longdena wyzwaniem i źródłem inspiracji, zmieniając jego rozumienie „sprawności” i estetyki. W JOS udział wzięło ponad 1250 wolontariuszy, zarówno osób sprawnych, jak i niepełnosprawnych z niemal całego świata.

Twórcze procesy i rezultaty warsztatów Joy of Sound (JOS) są wynikiem wspólnego zaangażowania, odpowiedzialności i uznania wszystkich uczestników za współtwórców i współuczniów. Jak podkreśla William Edward Londgen: „Przeżywamy wspólną twórczą przygodę, w której każdy uczestnik staje się kamieniem z Rosetty (kluczem do ujawnienia inspiracji i potencjałów, które pozwalają realizować znaczenia i cele w nas samych i w innych). Współpracując, budujemy żywy teatr, który wyłania się z każdym oddechem. Wszyscy stajemy się sobie równi. Przyjdźcie i pomóżcie nam uroczyście uczcić zakończenie warsztatów spotykając się z uczestnikami i oglądając wyniki ich pracy – w duchu „duende” („bycie żywym”)”.

30 maja o godz. 18:00 w infopunkcie Barbara odbędzie się spotkanie poświęcone książce „21 myśli o teatrze”. „21 myśli o teatrze” to efekt pracy fotoreportażysty, grafików, teoretyczek sztuki i aktorów Teatru 21, który tworzą osoby z zespołem Downa i autyzmem. Sercem publikacji są zdjęcia Grzegorza Pressa. To przede wszystkim dokumentacja kilkumiesięcznej pracy nad przedstawieniem „Klauni, czyli o rodzinie. Odcinek 3”, ale również innych perfomansów oraz prób. Dopełnienie fotografii stanowi 21 wypowiedzi aktorów. W specyfikę tego rodzaju sztuki wprowadza tekst Justyny Lipko-Koniecznej i Eweliny Godlewskiej-Byliniak.

Działalność Teatru 21 jest dla nich przyczynkiem do szukania nowych perspektyw opisu. Wszystko po to, by uchronić artystów z niepełnosprawnością przed pułapką scenicznej prywatności, która stała się etykietą, jaką społeczność zgotowała ich twórczości. Projekt graficzny opracowali Radosław Staniec i Maria Szczodrowska. Publikacja ma przyciągać uwagę surowością – odkrytym grzbietem i wyeksponowanym szyciem. Zestawiając ze sobą kolejne fotografie, graficy prowokowali napięcia i budowali historie. Wykorzystali architekturę książki, tworząc sytuacje, w których przekładając strony, oglądający animuje zdjęcia. W tych prostych zabiegach widoczna jest inspiracja książkami obrazowymi i photobookami z II poł. XX wieku. Ksiażka ukazała się w marcu tego roku, a została już nominowana do Najpiękniejszej Książki Roku w kategorii Albumy. Natomiast Grzegorz Press otrzymał pierwszą nagrodę w kategorii Kultura i Sztuka za fotoreportaż ze zdjęć z książki w konkursie BZ WBK Press Foto 2016.

Na zakończenie konferencji organizatorzy zapraszają na spektakl Teatru 21 dla dzieci w wieku 6–10 lat w ramach 4. Przeglądu Nowego Teatru dla Dzieci organizowanego przez Wrocławski Teatr Lalek. 31 maja o godz. 11:00 w Studiu Na Grobli będzie można zobaczyć „Śmiertelnie trudną grę”. Spektakl opiera się na historii gąski Klementyny, która spotyka Śmierć. Okazuje się, że Śmierć nie wygląda tak, jak Klementyna się spodziewała. Między bohaterkami rodzi się relacja, poznają się coraz głębiej. „Wyszłyśmy od tematu śmierci, a zaczęłyśmy przyglądać się życiu, jego regułom, tej naszej codziennie grze w klasy. Z muzyczno-ruchowych improwizacji powstał spektakl nie tylko o odchodzeniu, ale o twórczej obecności w świecie pełnym wyzwań” – mówi Justyna Sobczyk, założycielka Teatru 21, kuratorka projektu „Więcej niż teatr” prowadzonego w Instytucie Grotowskiego.

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.

„Więcej niż teatr” to projekt organizowany przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Koncentruje się wokół sztuki angażującej osoby z niepełnosprawnościami. Poruszając się w przestrzeni sztuk performatywnych, w szczególności teatru, sztuk wizualnych oraz filmu, organizatorzy chcą badać, w jaki sposób podmiotowa obecność osób określanych jako niepełnosprawne weryfikuje to, co do tej pory przyjmowano w różnych obszarach bez zastrzeżeń.

Kuratorki projektu, Jana Pilátová, Justyna Sobczyk, Magdalena Hasiuk oraz Anna Zubrzycki, podkreślają: „Naszym celem jest skierowanie uwagi na rozwijający się w Polsce od ponad dwudziestu lat obszar sztuki angażującej osoby z niepełnosprawnościami i spojrzenie na niego w szerszym kontekście. Chcemy powołać wspólną przestrzeń, która umożliwi spotkanie osób pełnosprawnych z osobami z niepełnosprawnościami, a także postawienie wielu pytań (czy wywołanie dyskusji), które pozwolą – taką mamy nadzieję – pójść dalej w pracy z aktorem/osobą z niepełnosprawnością. Zaplanowane wydarzenia mają inspirować do odważnego wychodzenia poza «własny ogródek», «własne więzienie», by spotykać się z innymi osobami, które podobnie jak my próbują, szukają i tworzą na pograniczu teatru, sztuki «art brut», filmu i muzyki”.

Uczestnicy konferencji odbywającej się w maju mają okazję uczestniczyć w warsztatach mistrzowskich prowadzonych m.in. przez: aktorów, reżyserów, terapeutów, autorów oryginalnych metod pracy z ciałem, głosem, dźwiękiem, adresowanych dla aktorów i nieaktorów, osób tzw. pełno- i niepełnosprawnych oraz dla osób zajmujących się osobami z niepełnosprawnościami. Wśród zaproszonych gości: Martin Heøman Frys, William Longden, Zoja Mikotová, Natalia Popowa, Jana Pilátová, Petra Osvaldová, Aleksandra Muzińska, Angie Ball i Anna Zubrzycki.
Więcej informacji tutaj>>

ip

fot. Jacek Pakuła/materiały prasowe